Het voorstel van wet tot herziening van de partneralimentatie, dat op 19 juni 2015 ter consultatie aan de Raad van State is gezonden, is op 21 mei 2019 in sterk afgeslankte vorm door de Eerste Kamer aangenomen. Met ingang van 1 januari 2020 wijzigt de wettelijke regeling ten aanzien van de duur van de partneralimentatie. De alimentatieverplichting start net als nu vanaf de datum waarop de echtscheidingsbeschikking is ingeschreven in de registers van de burgerlijke stand. Wanneer de verplichting komt te vervallen, is afhankelijk van diverse omstandigheden.
Het algemene uitgangspunt: duur partneralimentatie maximaal 5 jaar
Uitgangspunt is dat de verplichting tot het betalen van partneralimentatie komt te vervallen na het verstrijken van een termijn die gelijk is aan de helft van de duur van het huwelijk, met een maximum van vijf jaren.
Voorbeeld: Jan en Marie zijn op 1 januari 2010 met elkaar gehuwd. Op 1 januari 2022 wordt de echtscheidingsbeschikking in de registers van de burgerlijke stand ingeschreven. Het huwelijk van Jan en Marie heeft 12 jaren geduurd. De maximale periode dat er partneralimentatie moet worden betaald is vijf jaren en loopt van 1 januari 2022 tot 1 januari 2027.
Uitzondering 1: invloed van de duur van het huwelijk en de leeftijd van degene die de alimentatie ontvangt
Indien op de datum waarop het verzoekschrift tot echtscheiding bij de rechtbank wordt ingediend:
- het huwelijk langer dan 15 jaren duurt, en
- degene die recht heeft op partneralimentatie maximaal 10 jaren jonger is dan de wettelijke pensioengerechtigde leeftijd,
dan eindigt de verplichting tot het betalen van partneralimentatie pas op het moment dat degene die de alimentatie ontvangt de pensioengerechtigde leeftijd heeft bereikt.
Voorbeeld: Jan en Marie zijn op 1 januari 2004 met elkaar gehuwd. Op 1 januari 2022 wordt het verzoekschrift tot echtscheiding bij de rechtbank ingediend. Op dat moment duurt het huwelijk van Jan en Marie 17 jaren. Marie heeft recht op partneralimentatie. Zij is 60 jaar oud. De wettelijke pensioengerechtigde leeftijd per 1 januari 2022 wordt gemakshalve op 68 jaar gesteld. Marie is 8 jaar jonger. Nu aan vereisten a en b zijn voldaan, ontvangt Marie partneralimentatie vanaf de datum van inschrijving van de echtscheidingsbeschikking tot de datum waarop zij met pensioen zal gaan. Zou de wettelijke AOW-leeftijd gedurende de alimentatieverplichting wijzigen, dan heeft dat geen gevolgen voor Marie. Zij blijft de partneralimentatie ontvangen totdat zij met pensioen gaat.
Uitzondering 2: invloed van de duur van het huwelijk en de leeftijd van degene die de alimentatie ontvangt
Indien op de datum waarop het verzoekschrift tot echtscheiding bij de rechtbank wordt ingediend:
- het huwelijk langer dan 15 jaren duurt, en
- degene die recht heeft op partneralimentatie is geboren op of voor 1 januari 1970 (dus 50 jaar of ouder is) en meer dan 10 jaren jonger is dan de wettelijke pensioengerechtigde leeftijd,
dan eindigt de verplichting tot het betalen van partneralimentatie na 10 jaren.
Voorbeeld: Jan en Marie zijn op 1 januari 2004 met elkaar gehuwd. Op 1 januari 2022 wordt het verzoekschrift tot echtscheiding bij de rechtbank ingediend. Op dat moment duurt het huwelijk van Jan en Marie 17 jaren. Marie heeft recht op partneralimentatie. Zij is geboren op 1 januari 1969 en dus 53 jaar oud. De wettelijke pensioengerechtigde leeftijd per 1 januari 2022 wordt gemakshalve op 68 jaar gesteld. Marie is 15 jaar jonger. Nu aan vereisten a en b zijn voldaan, ontvangt Marie maximaal 10 jaren partneralimentatie (vanaf de datum van inschrijving van de echtscheidingsbeschikking).
Uitzondering 3: invloed van de leeftijd van aanwezige kinderen
Zijn er uit het huwelijk kinderen geboren, dan loopt de alimentatieverplichting door tot het jongste kind 12 jaar oud is. In die situatie kan de alimentatieverplichting dus maximaal 12 jaren duren.
Voorbeeld: Jan en Marie zijn op 1 januari 2015 met elkaar gehuwd. Uit het huwelijk zijn twee kinderen geboren: Piet (geboren op 1 mei 2016) en Jaap (geboren op 3 april 2018). Marie heeft recht op partneralimentatie. Op 1 januari 2022 wordt de echtscheidingsbeschikking in de registers van de burgerlijke stand ingeschreven. Marie kan vanaf 1 januari 2022 tot uiterlijk 3 april 2030 partneralimentatie ontvangen.
Samenloop van de uitzonderingen:
Zijn er meerdere uitzonderingen van toepassing, dan geldt de langste termijn.
Hardheidsclausule: verlenging termijn mogelijk op basis van redelijkheid en billijkheid
De alimentatiegerechtigde kan de rechter om een verlenging van de termijn van partneralimentatie vragen. Dit kan alleen als de beëindiging van de partneralimentatie als gevolg van het verstrijken van de hiervoor vermelde toepasselijke termijn, gelet op alle omstandigheden van het geval, in redelijkheid en billijkheid niet van de alimentatiegerechtigde kan worden gevergd.
Een verlengingsverzoek moet bij de rechtbank worden ingediend voordat er drie maanden zijn verstreken sinds de beëindiging van de alimentatieverplichting. Eindigt de verplichting op 1 januari 2027, dan dient een verzoek tot verlenging dus voor 1 april 2027 bij de rechtbank te zijn ingediend.
Overgangsrecht
De wijzigingen zijn niet van toepassing op lopende alimentatieverplichtingen. De nieuwe regels zijn alleen van toepassing op een verplichting tot betaling van partneralimentatie:
- die partijen op of na 1 januari 2020 overeenkomen;
- waarbij het verzoek tot partneralimentatie op of na 1 januari 2020 bij de rechtbank is ingediend.